تغییر رشته‌ی داوطلب‌ها از سال نهم به دهم، اولین مرحله‌ی جداسازی داوطلب‌ها و تخصصی شدن دروس است. انتخاب رشته‌ی متوسطه‌ی اول به دوم یکی از مهم‌ترین انتخاب‌های هر دانش آموز است که می‌تواند در آینده‌ی تحصیلی و شغلی تاثیر زیادی داشته باشد. که این امر توسط هدایت تحصیلی در پایان پایه نهم، صورت می‌پذیرد.
اما انتخاب رشته از طریق فیلترهایی صورت می‌پذیرد که هدایت تحصیلی نامیده می‌شود. در واقع هدایت تحصیلی کمک می‌کند تا دانش آموزان توانایی‌ها و علایق خود را بشناسند و با خصوصیات شخصیتی خود آشنا شوند و با اطلاعات کافی انتخاب رشته‌ی تحصیلی خود را انجام دهند. البته همه چیز به انتخاب داوطلب نیست و سوابق تحصیلی دانش آموز و موارد دیگر در هدایت تحصیلی تاثیر گذار هستند که طی این مقاله ما به‌طور کامل روند هدایت تحصیلی و انتخاب رشته‌ی پایه نهم را بررسی می‌کنیم.
هدایت تحصیلی چیست؟
هدایت تحصیلی فرآیندی است که دانش آموزان را در اولویت بندی صحیح رشتههای مورد نظر بر اساس استعداد و علاقه، راهنمایی می‌کند و به این ترتیب در بهبود عملکرد تحصیلی و در آینده کاری داوطلب، نقش مهمی ایفا می‌کند. طی سال‌های اخیر سازمان آموزش و پرورش تلاش کرده تا تمامی عوامل موثر اعم از استعدادها، توانایی‌ها و علایق داوطلب و خانواده‌ی وی گرفته تا ظرفیت‌‌ها و محدودیت‌‌های محیطی و نظر مشاور، را در فرآیند هدایت تحصیلی دخیل کند. و در آخر، تصمیم‌گیری نهایی در تعاملی سه جانبه میان داوطلب، خانواده و مشاور صورت پذیرد.
هدف از راه‌اندازی هدایت تحصیلی توسط سازمان آموزش و پرورش، شناسایی توانایی، علایق و ویژگی‌های شخصیتی هر دانش آموز و کمک به انتخاب صحیح‌تر می‌باشد. که دانش آموز را برای یک تصمیم و انتخاب درست مهیا کرده و توانمند می سازد.
اما هدف دیگر هدایت تحصیلی، هدایت متوازن دانش آموزان به رشتههای مختلف بر اساس سیاست توسعه و نیاز کشور است.
نحوه ی انجام هدایت تحصیلی
سازمان آموزش و پرورش، کلیه‌ی امور مربوط به هدایت تحصیلی را الکترونیکی و آنلاین نموده است تا نیازی به مراجعه‌های حضوری نباشد. برای این منظور در ابتدا سایت همگام طراحی شده بود و اکنون این کار در سایت پادا صورت می‌پذیرد. جهت راهنمایی بهتر دانش آموزان، امکانات و خدمات زیادی درون این سایت‌ها در نظر گرفته شده، که از مهم ترین آن‌ها می‌توان به آزمون‌های مشاوره‌ای جهت هدایت تحصیلی، ویژه‌ی داوطلب‌های پایه‌ی نهم اشاره کرد.
زمان شروع انتخاب رشته تحصیلی در پایه نهم، معمولا کمی بعد از اتمام امتحان‌های نوبت دوم آغاز شده و تا مدتی ادامه دارد. که البته این زمان از طریق سازمان آموزش پرورش و مدارس به دانش آموزان اطلاع رسانی می‌شود. تمامی دانش آموزان می‌توانند در زمان تعیین شده، با مراجعه به مدرسه رمز ورود به سامانه را دریافت کنند. و با مراجعه به این سایت، اقدامات لازم برای انتخاب رشته خود را انجام دهند و یا با شرکت در آزمون‌های مرتبط با مشاوره درسی، رشته مناسب خود را گزینش کنند. در ادامه‌ی مقاله نکات موثر در تعیین رشته و هدایت تحصیلی را بیان خواهیم کرد.
عوامل موثر در انتخاب رشته‌ی تحصیلی در پایه‌ی نهم
هدایت تحصلی پایه نهم بر اساس ضوابط تعیین شده، برای هر دانش آموز شامل ۱۰۰ امتیاز می‌شود. که این امتیازها به‌طور کلی از دو دسته تشکیل می‌شوند.
✅ نتایج سوابق تحصیلی دانش آموز (نمرات مرتبط با هر رشته): ۳۵ امتیاز
✅ بررسیهای مشاوره‌ای: ۶۵ امتیاز
البته «بررسی های مشاوره ای» شامل ۵ بخش متفاوت است را در هدایت تحصیلی پایه نهم و مشاوره هدایت تحصیلی در بر می گیرد. هر چند با نگاه اول و امتیاز بیش‌تر، این‌گونه به نظر می‌‌رسد که «بررسیهای مشاوره» اهمیت بیشتری دارد، اما این گزاره کامل درست نیست. و برای مجاز شدن به انتخاب هر رشته نیاز به شرایط حداقلی در سوابق تحصیلی و نمرات وی می‌باشد. با ما همراه باشید تا در ادامه جزئیات هر کدام از این عوامل را به‌طور کامل، بررسی کنیم.
نتایج عملکرد تحصیلی در انتخاب رشته پایه نهم
ورود به هر یک از رشتههای تحصیلی که شامل سه گروه اصلی علوم نظری (رشتههای ریاضی، تجربی و انسانی)، فنی و حرفه‌ای و کار و دانش می‌شوند، نیازمند کسب حداقل نمرات در دروسی که مرتبط با رشته‌ی درخواستی است، می‌باشد.
منظور از «نمرات» در هدایت تحصیلی پایه‌ی نهم، میانگین نمره‌‌های سه پایه‌ی متوسطه‌ی اول یعنی هفتم، هشتم و نهم دانش آموز می‌باشد. که البته اهمیت هر سه پایه یکسان نیست و نمرات پایه‌ی نهم با ضریب سه و نمرات پایه هفتم و هشتم با ضریب یک محاسبه می‌شوند. اولین شرط ورود به رشته کسب حداقل نمرات آن رشته است.
اولین شرط ورود به هر رشته کسب حداقل نمرات رشته‌ی مدنظر است که توسط سازمان سنجش اعلام شده است. به این ترتیب چنان‌چه دانش آموزی موفق به کسب حداقل نمرات مورد نیاز هر رشته نشود، باقی ملاک ها و امتیازها مورد ارزیابی قرار نمی گیرند.
نکات کلی در مورد تاثیر عملکرد تحصیلی داوطلب در انتخاب رشته‌ی سال نهم را مرور می‌کنیم:
- لازمه‌ی ورود به هر رشته، کسب حداقل نمرات مورد نیاز آن رشته می‌باشد که توسط سازمان سنجش تعیین شده
- نمرات تمامی دروس برای همه‌ی رشته‌ها تاثیر گذار نیست و برای هر رشته، نمرات دروس مرتبط با آن که توسط سازمان سنجش تعیین شده، در نظر گرفته می‌شود.
- نمرات هر سه پایه‌ی هفتم و هشتم و نهم برای دروس مدنظر، تاثیر گذار هستند، البته ضریب تاثیرگذاری دروس پایه نهم 3 و مقاطع هفتم و هشتم با ضریب 1 تاثیر کمتری دارند.
- در صورت کسب حداقل نمرات برای انتخاب رشته‌ی مدنظر توسط دانش آموز، میزان تاثیرگذاری سوابق ۳۵ امتیاز از مجموع 100 امتیاز در هدایت تحصیلی پایه نهم، می‌باشد.
بررسیهای مشاوره‌ای در هدایت تحصیلی پایه نهم
عوامل مشاوره‌ای مجموعا ۶۵ امتیاز از 100 امتیاز هدایت تحصیلی را به خود اختصاص داده و به فاکتورهای زیر تقسیم می‌گردد.
- آزمون‌های مشاوره‌ای (۳۰ امتیاز)
- علاقه‌ی دانش آموز (۱۰ امتیاز)
- نظر والدین (۵ امتیاز)
- دیدگاه معلمان (۱۰ امتیاز)
- نظر مشاور مدرسه (۱۰ امتیاز)
آزمون‌های مشاوره‌ای که طی هدایت تحصیلی از دانش آموزان پایه نهم به‌عمل می‌آید، ۳۰ امتیاز هدایت تحصیلی را تشکیل می‌دهد. نظر دانش آموز و علاقه و اولویت وی در مورد رشته‌ی مدنظر ۱۰ امتیاز دارد. همچنین نظر معلمان دروس مختلف و نظر مشاور مدرسه هم هر کدام ۱۰ امتیاز دارد و البته عامل تاثیرگذار دیگر، نظر والدین دانش آموزان می‌باشد که ۵ امتیاز را شامل می‌شود.
بازدیدها: 3