گرچه رشته ریاضی محبوبیت یکی دو دهه پیش را در بین دانش آموزان ندارد و تعداد شرکت کنندگان کنکور ریاضی مبین این موضوع است؛ اما گذر صنعت و مهندسی به طور کامل از این رشته می گذرد و رشته های مهم و پردرآمدی هم در آن یافت می شوند. رشته های دانشگاهی ریاضی تنوع بالایی دارند و با ارتباط مستقیمی که این رشته با تکنولوژی دارد، فناوری‌های نوین مستقیماً از دل علوم ریاضی و فیزیک تغذیه می‌شوند. اگرچه بیشتر دانش‌آموزانی که وارد شاخه ریاضی در دبیرستان می‌شوند، هدفشان تحصیل در رشته های مهندسی مانند مهندسی برق، مکانیک، عمران یا کامپیوتر است، اما رشته های ریاضی فیزیک فقط محدود به مهندسی نیستند.
در کنار رشته‌های فنی، گزینه‌هایی چون آمار، فیزیک، علوم کامپیوتر، ریاضیات کاربردی و فیزیک نیز در گروه ریاضی ارائه می‌شوند و می‌توانند آینده شغلی خوبی را برای علاقه‌مندان فراهم کنند. بنابراین، تنوع و پتانسیل رشته‌های این گروه بیش از آن چیزی است که در نگاه اول به نظر می‌رسد. اگر به‌زودی قرار است وارد فرآیند انتخاب رشته کنکور شوید، باید با آگاهی و شناخت کامل نسبت به رشته‌ها، اقدام کنید. در این مقاله از رتبه برتر، به‌طور کامل به معرفی رشته های ریاضی و محبوبیت این رشته‌های پرداخته‌ایم.
اهمیت شناخت رشته های دانشگاهی ریاضی
آشنایی دقیق با رشته های دانشگاهی ریاضی یکی از کلیدی‌ترین عوامل در انتخاب رشته موفق و هدفمند در کنکور سراسری است. شناخت درست از محتوای درسی، آینده شغلی، مهارت‌های مورد نیاز و مسیرهای تحصیلی هر رشته، باعث می‌شود داوطلبان بتوانند تصمیم آگاهانه‌تری بگیرند و رشته‌ای را انتخاب کنند که با توانمندی‌ها، علایق و اهداف آن‌ها هم‌راستا باشد. این شناخت نه تنها در زمان انتخاب رشته اهمیت دارد، بلکه نقشی تعیین‌کننده در شکل‌گیری مسیر تحصیلی و شغلی فرد در سال‌های آینده خواهد داشت.
علاوه بر این، آشنایی با رشته های ریاضی فیزیک نظیر رشته های مهندسی و سایر شاخه های رشته ریاضی، می‌تواند به دانش‌آموزان کمک کند تا در دوران دبیرستان انگیزه بیشتری برای درس خواندن و برنامه‌ریزی بلندمدت پیدا کنند. وقتی دانش‌آموز رشته و هدف مورد نظرش را بشناسد، با تمرکز بیشتر و امید واقعی‌تری برای موفقیت در کنکور تلاش می‌کند؛ چرا که می‌داند تلاشش در نهایت به هدفی مشخص و ارزشمند خواهد رسید.
معرفی تمامی رشته های دانشگاهی ریاضی
رشته های ریاضی فیزیک تنوع بالایی دارند و بخش بزرگی از آن‌ها را رشته های مهندسی تشکیل می‌دهند و چندین رشته از حوزه‌های علوم پایه و سایر موارد نیز در لیست رشته های دانشگاهی ریاضی به چشم می‌خورند. تا چند سال پیش، شاخه های رشته ریاضی در قالب چند زیرگروه تعریف می‌شدند و ضرایب دروس اختصاصی در هر زیرگروه متفاوت بود؛ اما با تغییرات جدید در کنکور سراسری، تمامی رشته‌های ریاضی دارای ضرایب یکسان برای دروس اختصاصی هستند و دیگر چیزی به عنوان زیر گروه را در انتخاب رشته کنکور، نداریم. بنابراین دسته‌بندی رشته ها بر حسب زیرگروه که در برخی سایت‌ها دیده‌اید، دیگر صحیح نیست. ما لیست رشته های ریاضی را به چهار دسته‌ی بهترین رشته های ریاضی، رشته های مهندسی با متقاضی کمتر، رشته‌های علوم پایه و سایر و رشته‌های کاردانی گروه ریاضی، تقسیم‌بندی کردیم.
دسته اول رشته های ریاضی: پرطرفدارترین رشته های مهندسی
به دلیل بازار کار مناسب و آینده شغلی روشن، برخی از رشته‌های مهندسی مانند مهندسی برق، کامپیوتر، عمران و مکانیک همواره در بین داوطلبان گروه ریاضی از محبوبیت بالایی برخوردارند. طبیعی است که بهترین رشته‌های ریاضی از نگاه داوطلبان، همان‌هایی هستند که ضمن اینکه امکان دست‌یابی به اشتغال بهتر و پیشرفت حرفه‌ای را فراهم می‌کنند؛ برای ادامه تحصیل و مهاجرت نیز شرایط بهتری دارند.
| بهترین رشته های مهندسی | |||
| مهندسی برق | مهندسی پزشکی | مهندسی صنایع | مهندسی هوافضا |
| مهندسی مکانیک | مهندسی شهرسازی | مهندسی نفت | مهندسی شیمی |
| مهندسی عمران | مهندسی معماری | مهندسی و علم مواد | مهندسی نقشه برداری |
| مهندسی کامپیوتر | |||
دسته دوم رشته های دانشگاهی ریاضی: سایر رشته های مهندسی
علاوه بر رشته های مهندسی پرطرفدار، رشته های مهندسی دیگری در گروه ریاضی وجود دارند که با وجود کمتر شناخته شدن، در برخی حوزه‌ها بازار کار مناسب و فرصت‌های شغلی خاصی دارند. برخی از این رشته‌های دانشگاهی ریاضی مانند مهندسي اويونيك، مهندسي ماشين آلات دريايي و مهندسی انرژی، حتی در واحدهای دانشگاهی انگشت‌شماری ارائه می‌شوند و در صنایع خاص یا نهادهای تخصصی با تقاضا مواجه‌اند. گرچه ظرفیت این فرصت‌ها محدودتر از رشته‌های پرمتقاضی است، اما به دلیل تخصصی بودن، می‌توانند مسیر شغلی خاص خود را برای فارغ‌التحصیلان علاقه‌مند و توانمند فراهم کنند.
| رشته های مهندسی کم‌طرفدارتر | |||
| مهندسی پلیمر | مهندسی اپتيك و ليزر | مهندسی ایمنی صنعتی | مهندسی بهره برداری راه آهن |
| مهندسی معدن | مهندسی نساجی | مهندسی انرژی | مهندسي ايمني و بازرسي فني در صنايع |
| مهندسی انرژی | مهندسی مکانیک بیوسیستم | مهندسی مکانیزاسیون کشاورزی | مهندسی هسته‌ای |
| مهندسی حرفه‌ای معماری | مهندسی حرفه‌ای کامپیوتر | مهندسی ماشین‌های صنایع غذایی | مهندسي دريا |
| مهندسي الكترونيك هواپيمايي | مهندسي اويونيك | مهندسي حمل و نقل ريلي | مهندسی خط و سازه هاي ريلي |
| مهندسي ساخت و توليد | مهندسي ماشين آلات دريايي | مهندسي مخابرات هواپيمايي | مهندسي هوانوردي و مراقبت پرواز |
| مهندسي دريانوردی | مهندسي كشتی (موتور) | ||
⭕️ در نظر داشته باشید که قبولی در برخی از رشته‌های کمتر شناخته شده‌ی این لیست، با توجه به ظرفیت بسیار کم، چندان راحت نیست. به عنوان مثال رشته‌هایی چون مهندسی دریانوردی، مهندسي مخابرات هواپيمايي و مهندسي هسته اي فقط در یکی دو واحد دانشگاهی ارائه می‌شوند و به خاطر جامعه آماری کم قبولی‌ها، اطلاعات کامل و دقیقی هم در نرم‌افزارهای انتخاب رشته از رتبه قبولی آن‌ها نمی‌توان یافت.
دسته سوم رشته های دانشگاهی ریاضی: علوم پایه و سایر موارد
در لیست رشته های ریاضی فیزیک موجود در دفترچه انتخاب رشته، علاوه بر انواع رشته های مهندسی، مجموعه‌ای از رشته‌های علوم پایه مانند ریاضیات، فیزیک، آمار و علوم کامپیوتر نیز وجود دارد. همچنین، رشته‌های عمومی‌تری همچون مدیریت صنعتی، علوم اقتصادی و حتی آموزش ریاضی نیز در این لیست به چشم می‌خورند که تنوع گزینه‌ها را برای داوطلبان این گروه آزمایشی افزایش می‌دهد و امکان انتخاب مسیرهای تحصیلی و شغلی متفاوتی را فراهم می‌سازد. تمامی این رشته‌ها از دفترچه انتخاب رشته سال 1403 استخراج شده‌اند و تمامی رشته‌های غیر مهندسی و کاردانی موجود در دفترچه انتخاب رشته ریاضی را شامل می‌شوند.
| رشته های غیر مهندسی گروه ریاضی | |||
| رياضيات و كاربردها | علوم فني امنيت | مديريت مالي | گردشگري |
| فيزيك | امنيت اطلاعات | مديريت فرهنگي هنري | معارف اسلامي |
| آمار | آموزش تربيت بدني | مديريت بيمه اكو | علوم قضايي |
| آمار و سنجش آموزشي | آموزش ابتدايي | مديريت و بازرگاني دريايي | علوم قرآن و حديث |
| فيزيك | پژوهشگري امنيت | مديريت امور بانكي | اديان و مذاهب |
| فيزيك مهندسي | اقتصاد | زبان و ادبيات عربي | تاريخ اسلام |
| آموزش رياضي | اقتصاد كشاورزی | حسابداری | تربيت مروج سياسي |
| آموزش فيزيك | آموزش دانش آموزان با نيازهاي ويژه | روانشناسي | شيعه شناسي |
| شيمي كاربردي | علم اطلاعات و دانش شناسي | امنيت اقتصادي | فقه و حقوق اسلامي |
| شيمي محض | علوم تربيتي | امنيت بين الملل | فقه و حقوق امامي |
| علوم كامپيوتر | مديريت امور بانكي | امنيت نرم | فقه و حقوق حنفي |
| علوم مهندسي | مديريت امور گمركي | ايمني صنعتي | فلسفه و حكمت اسلامي |
| بيم سنجي | مديريت بازرگاني | حفاظت اطلاعات | فقه و مباني حقوق اسلامي |
| علوم و مهندسي آب | مديريت بيمه | ضد تروريسم | فلسفه و كلام اسلامي |
| علوم ورزشي | مديريت صنعتي | فناوري اطلاعات و ارتباطات | فلسفه و عرفان اسلامي |
| معماري داخلی | مديريت دولتي | مربيگري عقيدتي | معارف اسلامي و اخلاق |
| چند رسانه ای | مديريت كسب و كار | هتلداري | معارف اسلامي و تبليغ و ارتباطات |
⭕️ بسیاری از رشته‌های این جدول، نظیر علوم فني امنيت، انواع مدیریت و امنيت اقتصادي جزو رشته‌های مشترک و شناور گروه‌های ریاضی، تجربی و انسانی محسوب می‌شوند که در دفترچه انتخاب رشته تمامی این گروه‌ها، قرار دارند و داوطلبان هر سه گروه، امکان انتخاب آن را دارند.
⭕️ در نظر داشته باشید که برخی از این رشته‌ها نظیر علوم قرآن و حديث، روانشناسی، فلسفه و كلام اسلامي گرچه جزو لیست رشته های تجربی یا انسانی هستند، اما در دفترچه انتخاب رشته ریاضی به آن‌ها برای داوطلبان این رشته، ظرفیت انتخاب رشته با آزمون محدود اختصاص شده است.
دسته چهارم رشته های ریاضی فیزیک: رشته‌های دوره کاردانی
در لیست رشته های دانشگاهی ریاضی چندین رشته برای کاردانی به چشم می‌خورد؛ مطمئنا برای داوطلب‌هایی که علاقه‌مند به ورود رشته‌هایی نظیر برق، عمران و معماری هستند، قبولی در کد رشته‌های کاردانی بسیار ساده‌تر از دوره کارشناسی است. به این ترتیب داوطلب‌هایی که با توجه به سوابق تحصیلی و آزمون کنکور خود، امکان قبولی در رشته های مهندسی مختلف را ندارند، می‌توانند از این طریق به تحصیل در رشته‌های مورد علاقه خود، مشغول شوند.
| رشته های کاردانی گروه ریاضی | |||
| كاردان فني الكترونيك | كارداني آمار | كارداني معماري سنتي | كارداني مديريت بازرگاني |
| كارداني فني برق | كارداني ارتباطات و فناوري اطلاعات | كارداني نقشه برداري | كارداني مديريت صنعتي |
| كارداني فني برق و تاسيسات | كارداني پالايش گاز | كارداني كارهاي عمومي ساختمان | كارداني هتلداري |
| كارداني فني مكانيك | كارداني تكنولوژي ماشين هاي كشاورزي | كارداني آموزش و پرورش ابتدايي | كارداني علوم ورزشي |
| كارداني شهرسازي | كارداني بهينه سازي مصرف انرژي | كارداني امور بانكي | كارداني فني خط و ابنيه |
| كارداني فني صنايع | كارداني حسابداري | كارداني امور دولتي | كارداني حرفه‌اي امور فرهنگي |
| كارداني فني عمران | كارداني فني جوشكاري | كارداني امور مالي و مالياتي | كارداني تربيت معلم قرآن كريم |
| كارداني فني عمليات پتروشيمي | كارداني فني معدن | كارداني بيمه | كارداني گردشگري |
| كارداني فني مخابرات | كارداني معماری | كارداني خدمات اداری | |
ضرایب دروس در رشته ریاضی
در کنکور سراسری سال ۱۴۰۴، ساختار ارزیابی داوطلبان گروه ریاضی با تغییراتی همراه شده است. بر اساس مصوبات جدید سازمان سنجش، در نمره نهایی داوطلبان، ۶۰ درصد سوابق تحصیلی و ۴۰ درصد آزمون کنکور تاثیرگذار هستند. از 60 درصد بخش سوابق تحصیلی، 30 درصد به نمرات دروس عمومی دروس موثر و 30 درصد باقیمانده نیز به دروس تخصصی پایه دوازدهم اختصاص دارد. این بدان معناست که عملکرد دانش‌آموزان در امتحانات نهایی دوازدهم، نقش مهمی در تعیین رتبه نهایی آن‌ها دارد. با این وجود، افرادی که قصد قبولی بهترین رشته های ریاضی در دانشگاه‌های دولتی معتبر را دارند، بایستی علاوه‌بر سوابق تحصیلی خوب، در آزمون کنکور نیز عملکرد مناسبی داشته باشند.
آزمون کنکور ۱۴۰۴ برای گروه ریاضی تنها شامل سه درس تخصصی است؛ ریاضی با ضریب ۱۲، فیزیک با ضریب ۹ و شیمی با ضریب ۷. در واقع زیرگروه یا زیر شاخه های رشته ریاضی حذف شده‌اند و خبری از ضرایب متفاوت دروس برای قبولی در رشته‌های مختلف نیست. با توجه به این ساختار جدید، موفقیت در کنکور نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و توجه به هر دو بخش سوابق تحصیلی و آزمون است.
رشته های ریاضی فیزیک قابل انتخاب با سوابق تحصیلی
تقریباً تمامی رشته های دانشگاهی ریاضی فیزیک به‌صورت بدون کنکور و صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی نیز ارائه می‌شوند، به‌ویژه در دانشگاه‌های آزاد، پیام نور و غیرانتفاعی. با این حال، ظرفیت پذیرش بدون آزمون در دوره‌های روزانه یا شبانه دانشگاه‌های سراسری بسیار محدود است و بیشتر به رشته‌های کم‌متقاضی اختصاص دارد. بنابراین اگرچه امکان ورود به بسیاری از رشته های دانشگاهی ریاضی، بدون کنکور فراهم است، اما داوطلبانی که به دنبال قبولی در دانشگاه‌های برتر یا رشته های مهندسی پرطرفدار هستند، همچنان نیازمند شرکت در کنکور سراسری خواهند بود. برای اطلاع کامل از رشته های صرفا با سوابق تحصیلی ریاضی در دانشگاه‌های مختلف، نحوه پذیرش، ظرفیت و …، مقاله رشته های بدون کنکور ریاضی را مطالعه کنید.
ترتیب اولویت رشته های ریاضی فیزیک
تعیین ترتیب اولویت رشته های دانشگاهی ریاضی موضوعی است که پاسخ قطعی و واحدی برای همه داوطلبان ندارد؛ چرا که این انتخاب به عوامل مختلفی مانند علاقه شخصی، استعداد، شرایط داوطلب و حتی سوابق شغلی خانوادگی بستگی دارد. به این ترتیب هر فرد باید با شناخت دقیق از خود و رشته‌ها، تصمیم‌گیری کند. با این حال، بررسی الگوهای انتخاب رشته کنکور ریاضی در سال‌های گذشته و تحلیل آخرین رتبه‌های قبولی در دانشگاه‌های مطرح کشور، نشان می‌دهد که در بین رشته های ریاضی دانشگاهی، برخی رشته‌ها از محبوبیت بیشتری برخوردار بوده‌اند.
به‌طور کلی، رشته های کنکور ریاضی که بیشترین تقاضا را دارند شامل مهندسی برق، مهندسی کامپیوتر، مهندسی مکانیک، مهندسی عمران و معماری هستند. این رشته‌ها معمولاً در صدر فهرست انتخاب داوطلبان با رتبه‌های برتر قرار دارند و از نظر بازار کار و جایگاه علمی نیز در موقعیت مناسبی قرار دارند.
سخن نهایی
برای بسیاری از دانش آموزانی که قصد انتخاب رشته کنکور یا حتی مقطع نهم را دارند، این سوال مطرح می‌شود که ریاضی چه رشته های دارد؟ رشته های دانشگاهی رشته ریاضی تنوع بسیار زیادی از انواع رشته های مهندسی، علوم پایه ریاضی و فیزیک و حتی رشته های شناور نظیر اقتصاد و مدیریت را در برمی‌گیرند. به طور کلی، با کاهش تعداد شرکت‌کنندگان در کنکور ریاضی در سال‌های اخیر و افزایش ظرفیت دانشگاه‌ها در دوره‌های مختلف، شانس قبولی در بهترین رشته های ریاضی دانشگاهی بیش از گذشته فراهم شده است. ین تنوع بالا باعث می‌شود داوطلبان با علایق و توانمندی‌های مختلف بتوانند مسیر تحصیلی مناسبی برای خود انتخاب کنند؛ اما داوطلب‌ها باید با توجه به استعداد و علاقه خود، رشته و مسیر تحصیلی و شغلی خود را انتخاب کنند.
سوالات متداول
بر حسب میزان متقاضی و اولویت رتبه‌های برتر کنکور در سال‌های گذشته، رشته های مهندسی نظیر مهندسی برق، عمران، کامپیوتر، مکانیک، هوافضا، معماری، مهندسی پزشکی و نفت را می‌توان محبوب‌ترین رشته های دانشگاهی ریاضی نامید.
این موضوع بستگی به علاقه، استعداد، تجارب شغلی خانوادگی و حتی محل زندگی دارد؛ اما انتخاب رشته‌های پرطرفدار که هم‌زمان با پیشرفت تکنولوژی و صنعت، در حال ترقی هستند، می‌تواند آینده شغلی بهتری را رقم بزند.
بله، در انتخاب رشته صرفا با سوابق تحصیلی، داوطلب‌های رشته ریاضی و تجربی، امکان انتخاب از میان کد رشته‌های صرفا با سوابق تحصیلی گروه ریاضی را نیز دارند.
