وقتی صحبت از رشتههای علوم پزشکی میشود، یکی از اولین گزینههایی که ذهن بسیاری از داوطلبان را به خود مشغول میکند، فیزیوتراپی است. در سالهای اخیر، به دلیل رشد آگاهی جامعه درباره اهمیت بازتوانی و توانبخشی، نیاز به متخصصان این حوزه بیشتر شده است. معرفی رشته فیزیوتراپی نشان میدهد که این رشته ترکیبی از دانش پزشکی، علوم حرکتشناسی و توانبخشی است که هدف آن کمک به بازیابی توان حرکتی بیماران، کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی آنهاست. اما با توجه به اینکه رشته های پیراپزشکی تنوع بالایی دارند و تقریبا رنج رتبه مورد نیاز مشابهی دارند، داوطلبهایی که قصد انتخاب رشته کنکور تجربی را دارند؛ باید بدانند که مزیت رشته فیزیوتراپی چیست و بازار کار آن چگونه است.
دانشجویان در این رشته با استفاده از تکنیکهای درمانی مانند تمریندرمانی، الکتروتراپی و آبدرمانی به بیماران کمک میکنند. این رشته پلی میان علم و عمل است؛ جایی که دانش نظری و مهارت عملی در کنار هم به کمک بیماران میآید. در این مقاله از رتبه برتر بهصورت جامع به بررسی اینکه رشته فیزیوتراپی چیست، چه مزایا و معایبی دارد، رتبه لازم برای رشته فیزیوتراپی و آیا امکان قبولی بدون کنکور وجود دارد، خواهیم پرداخت.
رشته فیزیوتراپی چیست و چه ویژگیهایی دارد؟
برای درک بهتر اینکه رشته فیزیوتراپی چیست، باید بدانید این رشته به بازتوانی بیماران پس از آسیب، جراحی یا بیماریهای مزمن میپردازد. این رشته شاخهای از علوم توانبخشی است که هدف آن درمان و پیشگیری از اختلالات حرکتی، دردهای عضلانی، آسیبهای ورزشی و بیماریهای عصبی با استفاده از روشهای غیر دارویی مانند تمرین درمانی، الکتروتراپی، ماساژ درمانی و تکنیکهای دستی است. در واقع، فیزیوتراپیستها نقش مهمی در بازگرداندن عملکرد طبیعی بدن پس از آسیب یا بیماری دارند. آنها با ارزیابی دقیق وضعیت بیمار، برنامه درمانی اختصاصی طراحی کرده و به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک میکنند. بنابراین، اگر بخواهیم دقیقتر بگوییم، رشته فیزیوتراپی چیست؟ رشتهای است که علم پزشکی را با حرکت، توانبخشی و تکنولوژی ترکیب میکند تا سلامت جسمی افراد را ارتقا دهد.
از مهمترین ویژگیهای این رشته میتوان به نیاز مداوم جامعه به آن، کاربردهای گسترده در حوزههای ورزشی، ارتوپدی، نورولوژی و سالمندان اشاره کرد. در واقع، فیزیوتراپی رشتهای است که در تمام طول عمر بیماران میتواند نقشی کلیدی ایفا کند.
شرایط و نحوه ورود به رشته فیزیوتراپی
ورود به رشته فیزیوتراپی از طریق کنکور تجربی انجام میشود و پذیرش در دانشگاههای دولتی معمولاً نیازمند رتبههای نسبتاً خوبی است. جالب است بدانید که چیزی تحت عنوان رشته فیزیوتراپی دانشگاه آزاد نداریم و این رشته بهطور کلی تا همین سال پیش، در دانشگاه آزاد ارائه نشده است. تنها دانشگاههای سراسری در دوره روزانه و شهریهپرداز، جذب دانشجو برای رشته فیزیوتراپی را دارند. به این ترتیب رتبه لازم برای رشته فیزیوتراپی مطمئنا بسیار پایین خواهد بود و داوطلبهای علاقهمند به این رشته، باید رتبه خوبی در کنکور تجربی کسب کنند.
رتبه لازم برای رشته فیزیوتراپی
از آنجاییکه فیزیوتراپی جزو بهترین رشته های پیراپزشکی محسوب میشود و یکی از نخستین انتخاب داوطلبها پس از رشتههای پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی است، مطمئنا رتبه لازم برای رشته فیزیوتراپی باید مناسب باشد. رتبه لازم برای رشته فیزیوتراپی در دانشگاههای برتر کشور، در محدوده زیر هزار تا دو هزار کشوری در سهمیه منطقه قرار دارد. البته در دانشگاههای با متقاضی کمتر، رتبههای پایینتر هم میتوانند پذیرش بگیرند. در جدول زیر میانگین رتبه لازم برای رشته فیزیوتراپی را برای سهمیه مناطق 1 و 2 و 3 ذکر کردیم؛ در نظر داشته باشید که این رتبه تقریبا محدوده نهایی پذیرش دانشگاهها برای رشته فیزیوتراپی است؛ اما بر حسب شرایط ممکن است، در برخی واحدهای دانشگاهی، رتبههای بالاتر نیز شانس قبولی داشته باشند.
رتبه لازم برای رشته فیزیوتراپی | ||
منطقه 1 | منطقه 2 | منطقه 3 |
3000-3500 | 5000-6000 | 4000-4500 |
رشته فیزیوتراپی بدون کنکور؛ آیا ممکن است؟
یکی از سوالات پرتکرار داوطلبان این است که آیا امکان تحصیل در رشته فیزیوتراپی بدون کنکور وجود دارد؟ در حال حاضر، پذیرش در این رشته در دانشگاههای دولتی و پردیس خودگردان، صرفا از طریق کنکور سراسری گروه تجربی انجام میشود. بنابراین در حال حاضر چیزی بهعنوان رشته فیزیوتراپی بدون کنکور نداریم. نه تنها فیزیوتراپی، بلکه سایر رشتههای پیراپزشکی نظیر بینایی سنجی، شنوایی سنجی، رادیولوژی، هوشبری و … نیز جزو رشته های بدون کنکور تجربی نیستند.

تمامی دانشگاههای پذیرنده رشته فیزیوتراپی و رتبه مورد نیاز
رشته فیزیوتراپی تنها در 18 دانشگاه در سراسر کشور ارائه میشود و از آنجاییکه 4 مورد از این دانشگاهها در تهران واقع شدهاند، یعنی تنها 15 استان از کشور، رشته فیزیوتراپی دارند. ظرفیت کل رشته فیزیوتراپی 392 نفر مطابق دفترچه انتخاب رشته پارسال بوده که از این تعداد، 340 نفر در دوره روزانه و 52 نفر نیز در دوره شهریه پرداز، پذیرفته میشوند. در جداول زیر میتوانید لیست دانشگاههایی که رشته فیزیوتراپی دارند را بههمراه ظرفیت هر یک و رتبه لازم برای رشته فیزیوتراپی را مشاهده کنید.
لیست رتبه لازم برای رشته فیزیوتراپی دانشگاههای مختلف – دوره روزانه
دانشگاه | ظرفیت | حد نهایی رتبههای قبول شده | ||
منطقه 1 | منطقه 2 | منطقه 3 | ||
علوم پزشكي تبريز | 25 | 3174 | 4558 | 3033 |
دانشگاه علوم پزشكي اصفهان | 25 | 2973 | 4345 | 2780 |
دانشگاه علوم پزشكي ايران | 15 | 2454 | 3310 | 2216 |
دانشگاه علوم پزشكي تهران | 15 | 1411 | 2136 | 1817 |
دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي | 15 | 2055 | 3184 | 2025 |
دانشگاه علوم توانبخشي و سلامت اجتماعي- تهران | 10 | 2956 | 4022 | 2564 |
دانشگاه علوم پزشكي شهركرد | 15 | 3315 | 5176 | 4024 |
دانشگاه علوم پزشكي مشهد | 22 | 3022 | 4890 | 2516 |
دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور – اهواز | 18 | 3316 | 5056 | 4023 |
دانشگاه علوم پزشكي سمنان | 25 | 3139 | 4912 | 3783 |
دانشگاه علوم پزشكي زاهدان | 22 | 3817 | 5636 | 5345 |
دانشگاه علوم پزشكي شيراز | 18 | 3022 | 4971 | 2324 |
دانشگاه علوم پزشكي كرمان | 20 | 3776 | 5275 | 3851 |
دانشگاه علوم پزشكي كرمانشاه | 15 | 3451 | 5110 | 3992 |
دانشگاه علوم پزشكي گيلان – رشت | 18 | 3312 | 4766 | 3765 |
دانشگاه علوم پزشكي بابل | 25 | 3259 | 4878 | 4310 |
دانشگاه علوم پزشكي همدان | 25 | 3357 | 4945 | 4035 |
دانشگاه علوم پزشكي يزد | 12 | 3340 | 5220 | 3887 |
لیست رتبه لازم برای رشته فیزیوتراپی دانشگاههای مختلف – دوره شهریه پرداز
دانشگاه | ظرفیت | حد نهایی رتبههای قبول شده | ||
منطقه 1 | منطقه 2 | منطقه 3 | ||
علوم پزشكي تبريز | 5 | 3488 | 5117 | 3320 |
دانشگاه علوم پزشكي اصفهان | 5 | 3310 | 4889 | 3119 |
دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي | 5 | 2752 | 3380 | 2912 |
دانشگاه علوم توانبخشي و سلامت اجتماعي- تهران | 5 | 3105 | 4324 | 3448 |
دانشگاه علوم پزشكي مشهد | 3 | 3645 | 4990 | 2875 |
دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور – اهواز | 2 | 3865 | 5478 | 4424 |
دانشگاه علوم پزشكي زاهدان | 8 | 4127 | 7013 | 5312 |
دانشگاه علوم پزشكي شيراز | 2 | 3324 | 5012 | 3612 |
دانشگاه علوم پزشكي كرمانشاه | 5 | 3812 | 5449 | 4519 |
دانشگاه علوم پزشكي گيلان – رشت | 2 | 3610 | 5412 | 4022 |
دانشگاه علوم پزشكي بابل | 5 | 3585 | 6078 | 5101 |
دانشگاه علوم پزشكي همدان | 5 | 3624 | 5684 | 4834 |
طول دوره تحصیل در رشته فیزیوتراپی
بسیاری از داوطلبان میپرسند رشته فیزیوتراپی چند سال است؟ پاسخ این است که دوره کارشناسی این رشته معمولاً چهار سال طول میکشد و شامل حدود ۱۴۰ واحد درسی نظری، عملی و کارآموزی میشود. در این مدت، دانشجویان علاوه بر یادگیری مباحث پایه پزشکی، مهارتهای عملی کار با بیماران را نیز میآموزند.
پس از دوره کارشناسی، امکان ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری وجود دارد که شامل گرایشهای فیزیوتراپی و فیزیوتراپی ورزشی میشود. دوره کارشناسی ارشد و دکتری نیز در حال معمول، به ترتیب 2 و 4 سال طول میکشند. خوبی امکان ادامه تحصیل رشته فیزیوتراپی، این است که تنها کسانی میتوانند وارد کارشناسی ارشد فیزیوتراپی یا فیزیوتراپی ورزشی شوند که دارای مدرک کارشناسی فیزیوتراپی باشند. به این ترتیب فارغالتحصیلان فیزیوتراپی شانس بالایی برای قبولی در کارشناسی ارشد این رشته دارند. کارشناسی ارشد فیزیوتراپی مجموعا در 12 دانشگاه ارائه میشود که حدود 100 نفر ظرفیت دارد و دوره دکترای فیزیوتراپی نیز تنها در 7 دانشگاه ارائه میشود.
دروس رشته فیزیوتراپی
رشته فیزیوتراپی شامل دروس نظری، عملی و بالینی است. در طول دوران تحصیل، دانشجویان فیزیوتراپی با مباحثی مانند آناتومی، فیزیولوژی، حرکتشناسی، بیماریهای سیستم عصبی، ارتوپدی، تمرین درمانی و روشهای درمانی فیزیکی آشنا میشوند. برخی از دروس این رشته به شرح زیر است:
- آناتومی عمومی
- فیزیولوژی پایه
- حرکتشناسی
- بیومکانیک
- تمرین درمانی
- الکتروتراپی
- هیدروتراپی
- بیماریهای عصبی
- ارتوپدی
- ماساژ درمانی
- ارزیابی و درمان اختلالات حرکتی
- توانبخشی قلبی-ریوی
- کارآموزی بالینی در بیمارستانها
بازار کار فیزیوتراپی در ایران و خارج از کشور
بررسی بازار کار فیزیوتراپی نشان میدهد که این رشته در ایران و بسیاری از کشورهای جهان، از جایگاه خوبی برخوردار است. با توجه به اینکه این رشته در تعداد واحد دانشگاهی معدودی با ظرفیت محدود ارائه میشود، بازار کار آن نیز چندان شلوغ نیست و فارغالتحصیلهای فیزیوتراپی میتوانند بهراحتی وارد بازار کار شوند. در ایران، فارغالتحصیلان فیزیوتراپی میتوانند در حوزههای زیر فعالیت کنند:
- کلینیکهای فیزیوتراپی خصوصی و دولتی
- بیمارستانها و مراکز درمانی
- مراکز توانبخشی سالمندان و کودکان
- باشگاههای ورزشی و تیمهای حرفهای
- مراکز درمانی ارتوپدی و نورولوژی
- فعالیت مستقل و راهاندازی مطب شخصی
در خارج از کشور نیز، بهویژه در کشورهای پیشرفته، فیزیوتراپی یکی از مشاغل پرتقاضا محسوب میشود. امکان مهاجرت کاری برای فیزیوتراپیستها وجود دارد و با گذراندن دورههای معادلسازی، میتوانند وارد بازار کار بینالمللی شوند.

درآمد رشته فیزیوتراپی
یکی از دغدغههای اصلی داوطلبان، درآمد رشته فیزیوتراپی است. در ایران، درآمد فیزیوتراپیستها به عواملی مانند محل کار، تجربه، مهارت و منطقه جغرافیایی بستگی دارد. فیزیوتراپیستهایی که کلینیک خصوصی دارند، معمولاً درآمد بالاتری نسبت به کارمندان مراکز دولتی یا خصوصی دارند. فیزیوتراپهایی که در بیمارستانها و کلینیکها کار میکنند، یا بهصورت حقوق ثابت فعالیت دارند و یا بر اساس ساعت کاری و حتی درصدی از هزینه هر بیمار.
در خارج از کشور، درآمد این رشته بسیار بالاتر است و در برخی کشورها جزو مشاغل با حقوق خوب محسوب میشود. این موضوع باعث شده بسیاری از دانشجویان به فکر مهاجرت بیفتند.
آینده شغلی فیزیوتراپی
آینده بازار کار فیزیوتراپی بسیار روشن به نظر میرسد. با افزایش سن جمعیت و توجه بیشتر به سلامت جسمانی، نیاز به خدمات فیزیوتراپی روزبهروز بیشتر خواهد شد. همچنین رشد رشتههای تخصصی مانند فیزیوتراپی ورزشی و نورولوژیک، فرصتهای شغلی تازهای ایجاد کرده است. در نتیجه، کسانی که به دنبال شغلی با امنیت شغلی بالا و رضایت کاری هستند، میتوانند فیزیوتراپی را بهعنوان گزینهای جدی در نظر بگیرند.
مزایا و معایب رشته فیزیوتراپی
اما مزایا و معایب رشته فیزیوتراپی چیست؟ مانند هر رشته دیگری، فیزیوتراپی هم نقاط قوت و ضعف خاص خود را دارد. از جمله مزایای این رشته میتوان به نیاز همیشگی جامعه، رضایت شغلی بالا، عدم شیفت شب در موقعیتهای شغلی مختلف و امکان کارآفرینی اشاره کرد. در مقابل، معایب آن شامل فشار جسمی بالا، نیاز به کار طولانیمدت با بیماران و گاهی شرایط کاری دشوار است. بهطور کلی، پاسخ به این سوال که رشته فیزیوتراپی خوبه یا خیر، بستگی به علاقه، توانایی بدنی و روحیه فرد دارد.
شرایط مناسب برای رشته فیزیوتراپی
برای موفقیت در رشته فیزیوتراپی، داشتن شرایط جسمی و روحی مناسب اهمیت زیادی دارد. این رشته نیازمند توان بدنی بالا، دقت در حرکات، صبر و مهارت ارتباطی با بیماران است. البته توان جسمانی به این معنا نیست که فکر کنید باید حتما بدنساز و قدرتمند باشید، اما مطمئنا یک جاهایی نیاز است که از قدرت بدنی برای انجام حرکات و جابجایی بیمارها استفاده کنید. با این حال، خیلی از خانمها هم مشکل و ممانعتی برای موفقیت در رشته فیزیوتراپی ندارند و حتی میتوان این رشته را در لیست بهترین رشته های تجربی برای خانم ها جای داد.
داوطلبانی که به فعالیتهای عملی علاقهمندند، از تعامل با افراد لذت میبرند و توانایی تحمل فشار جسمی و روانی را دارند، معمولاً در این رشته عملکرد بهتری دارند. همچنین علاقه به علوم زیستی، توانایی یادگیری دروس تخصصی پزشکی و روحیه کمکرسانی از جمله ویژگیهای مهم برای ورود به رشته فیزیوتراپی محسوب میشود.
سخن نهایی
در مجموع، رشته فیزیوتراپی یکی از کاربردیترین و روبهرشدترین شاخههای علوم پزشکی است که نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی بیماران ایفا میکند. با این حال قبولی در این رشته نسبتا سخت است و باید شرایط جسمانی مورد نیاز برای فعالیت در این حوزه را نیز در نظر بگیرید. شناخت دقیق اینکه رشته فیزیوتراپی چیست، آشنایی با ساختار تحصیلی، بازار کار، درآمد و شرایط ورود، به داوطلبان کمک میکند تا با دیدی واقعگرایانه و آگاهانه وارد این مسیر شوند. اگر به درمان، توانبخشی و ارتباط مؤثر با بیماران علاقهمندید، فیزیوتراپی میتواند انتخابی مناسب، آیندهدار و رضایتبخش برای شما باشد.
سوالات متداول
فیزیوتراپی رشتهای مناسب برای خانمها هست؟
هرچند به دلیل ماهیت کار نیاز به توان جسمی وجود دارد، اما بسیاری از خانمها در این رشته موفق بودهاند.
آیا میتوان در رشته فیزیوتراپی بدون کنکور قبول شد؟
خیر، امکان پذیرش بدون کنکور یا با سوابق تحصیلی وجود ندارد.